Καλάθι 0
Στις περισσότερες θρησκείες ανά τον κόσμο φαίνεται να υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της πίστης των ανθρώπων στην θρησκεία τους και της διατροφής τους. Κατά περιόδους όλες οι θρησκείες έχουν διατροφικούς κανόνες για τους πιστούς.
Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι μουσουλμάνοι που απαγορεύεται από την θρησκεία τους να καταναλώσουν χοιρινό, η νηστεία του Ραμαζάνι που προβλέπει την αποχή από την τροφή και το νερό από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου,η νηστεία της σαρακοστής για τους Χριστιανούς Ορθόδοξους, όπου για 40 μέρες δεν επιτρέπεται η κατανάλωση ζωικών προιόντων παρά μόνο φυτικών, με αποκορύφωμα την Μεγάλη Εβδομάδα όπου αποτελεί την εβδομάδα των παθών του Ιησού και κατά την διάρκεια της πολλοί πιστοί δεν καταναλώνουν ούτε ελαιόλαδο.Φυσικά σε όλη την διάρκεια της σαρακοστής τα γεύματα πρέπει να είναι μικρά και λιτά.
Οι λόγοι που οι πιστοί που ακολουθούν αυτούς τους διατροφικούς περιορισμούς δεν έχουν στόχο την αποτοξίνωση του οργανισμού ή την απώλεια κιλών, αλλά για την πνευματική και σωματική τους ανάταση.Η νηστεία λοιπόν φαίνεται να αποτελεί ένα τρόπο έκφρασης της πίστεως.
Πέρα όμως από το Θρησκευτικό μέρος της νηστείας , κατά την διάρκειά της συμβαίνουν στον οργανισμό μας και πολλές αλλαγές που οφείλονται στον αποκλεισμό προιόντων ζωικής προέλευσης από την διατροφή μας.
Διανύοντας λοιπόν ήδη την νηστεία της Σαρακοστής ας δούμε ποια είναι τα θετικά σημεία για τον οργανισμό μας.
- Διευκόλυνση της διαδικασίας της πέψης. Τα περισσότερα προιόντα που καταναλώνονται κατά την διάρκεια της νηστείας είναι υδατάνθρακες , οι οποίοι περιέχουν μεγάλο αριθμό φυτικών ινών που βοηθούν πολύ στην διαδικασία της πέψης και στην καλή λειτουργία στου εντέρου.
- Μείωση της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων , λόγω μειωμένης κατανάλωσης ζωικών προιόντων .
- Μειωμένη παραγωγή ελέυθερων ριζών λόγω της κατανάλωσης μεγάλου αριθμού αντιοξειδωτικών ουσιών (όπως το ασκορβικό οξύ που περιέχει το πορτοκάλι και το λυκοπένιο που βρίσκεται στη τομάτα.) Αποτρέπει το οξειδωτικό στρες, ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Ενισχύει τη δημιουργία κολλαγόνου, καλυτερεύει την υφή της επιδερμίδας, προσδίδει ξεχωριστή λάμψη στο δέρμα.
- Βελτιώνεται η καρδιακή λειτουργία και η λειτουργία του νευρικού συστήματος με την αύξηση πρόσληψης των Ω3 λιπαρών οξέων (DHA, EPA) και του σελινίου τα οποία προέρχονται από την κατανάλωση θαλασσινών.
Βέβαια όλα αυτά φαίνεται να ισχύουν για την νηστεία στην οποία γίνεται σωστός καταμερισμός της τροφής και όχι για ακραίες περιπτώσεις μειωμένης ή αυξημένης πρόσληψης νηστίσιμων τροφών όπου εκεί παύουν να ισχύουν τα θετικά χαρακτηριστικά της νηστείας που προαναφέρθηκαν.
Έτσι, μια ‘’βαριά νηστεία’΄, δηλαδή μια αυστηρά υποθερμιδική ,μπορεί να επιφέρει προβλήματα υγείας όπως πονοκεφάλους, ζαλάδες αδυναμία, επιβάρυνση νεφρών και ήπατος, απώλεια μυϊκής μάζας κ.ά.
Επίσης, και η υπερκατανάλωση τροφής και σαρακοστιανών εδεσμάτων, μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα, όπως αύξηση βάρους, σακχάρου, τριγλυκεριδίων, χοληστερίνης και ουρικού οξέος.
Ομάδες ατόμων όπου η νηστεία πρέπει να αποφεύγεται.
Σε μερικές ομάδες ατόμων η νηστεία πρέπει είτε να αποφέυγεται,είτε να γίνεται με εξαιρετική προσοχή στην επαρκή κάλυψη των μικροθρεπτικών και μακροθρεπτικών αναγκών. Τέτοιες περιπτώσεις αποτελούν :
- Τα παιδιά, τα οποία χρειάζονται επαρκή κάλυψη ασβεστίου και θρεπτικών συστατικών.
- Οι έγκυες , οι οποίες συχνά έχουν αυξημένες ανάγκες σε απορροφήσιμο σίδηρο, ο οποίος κατά κύριο λόγο βρίσκεται στο κόκκινο κρέας.
- Γυναίκες σε γαλουχία, όπου χρειάζονται αυξημένες ανάγκες θρεπτικών συστατικών.
- Άτομα με αυξημένη αρτηριακή πίεση, καθώς η μεγάλη κατανάλωση αλατιού (νατρίου) μπορεί να απορρυθμίσει την αρτηριακή πίεση σε υπερτασικά άτομα, ενώ η ελαττωμένη πρόσληψη νατρίου και η αύξηση καλίου ενδέχεται να προκαλέσει περαιτέρω πτώση της σε υποτασικά άτομα.
- Άτομα σε οστεοπόρωση ή οστεοπενία όπου η αποχή για μεγάλο χρονικό διάστημα από τα γαλακτοκομικά ίσως χειροτερεύσει την κατάσταση.
- Άτομα με σιδηροπενική αναιμία όπου ο αποκλεισμός του κρέατος μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω πτώση του σιδήρου.
- Άτομα με αυξημένο σάκχαρο λόγω της υπερβολικής πρόσληψης υδατανθράκων ενδέχεται να ανεβούν τα επίπεδα σακχάρου και τριγλυκεριδίων στο αίμα.
- Σε άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα που μπορεί να πάσχουν από οποιαδήποτε ασθένεια καλό είναι να αποφεύγουν την νηστεία μεγάλης χρονικής διάρκειας.
Καλές πηγές θρεπτικών συστατικών που θα βοηθήσουν στην κάλυψη των αναγκών σας.
- Καλές πηγές ασβεστίου από τρόφιμα φυτικής προέλευσης είναι τα αμύγδαλα, το κουνουπίδι, οι μπάμιες, το μπρόκολο το, λάχανο,ο χαλβάς και γάλα σόγιας ενισχυμένο με ασβέστιο.
- Επίσης, ο σίδηρος είναι ένα ακόμα μέταλλο που χρήζει ιδιαιτέρας προσοχής αφού είναι γνωστό πως ο ζωικός σίδηρος (αιμικός) έχει μεγαλύτερη απορροφητικότητα έναντι του φυτικού. Φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι: ξηροί καρποί, θαλασσινά, φακές, μαυρομάτικα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ.σπανάκι) και αποξηραμένα φρούτα. Πρέπει να τονιστεί η μέγιστη απορρόφηση του σιδήρου γίνεται με αύξηση πρόσληψης βιταμίνης C που υπάρχει σε αυξημένες ποσότητες σε πιπεριές, φράουλες, μπρόκολο, εσπεριδοειδή, χυμός ντομάτας και πατάτα.
- Καλή πηγή ω-3 λιπαρών οξέων αποτελεί το ελαιόλαδο και τα θαλασσινά.
- Καλή πηγή μαγνησίου αποτελεί η μπανάνα, η βρώμη,ο ανανάς, η πατάτα, η σόγια και τα μαυρομάτικα.
- Καλές πηγές βιταμινών του συμπλέγματος Β( υπεύθυνες για την ομαλή λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος), τρώγοντας ξηρούς καρπούς, χαλβά, ταχίνι και εμπλουτισμένα δημητριακά.
Βέβαια είναι πολύ σημαντικό να γίνεται και ο σωστός συνδυασμός των τροφών για να έχουμε αύξηση της βιολογικής αξίας της πρωτεΐνης που λαμβάνουμε από τα φυτικά τρόφιμα και να γίνει ισάξια με την πρωτεΐνη που λαμβάνουμε από τις ζωικές τροφές.
Τέτοιοι συνδυασμοί είναι αυτός των οσπρίων και δημητριακών και συγκεκριμένα ρύζι με όσπρια (π.χ. φακόρυζο ή φασολόρυζο), προϊόντα δημητριακών προερχόμενα από διαφορετικό καρπό (π.χ. νιφάδες βρώμης με ρύζι) και συνδιασμός δημητριακών με ξηρούς καρπούς.
Όταν λοιπόν η νηστεία γίνεται σωστά είναι ένας άριστος τρόπος, εκτός των θρησκευτικών πεποιθήσεων, να βοηθήσετε το σώμα σας ,να τραφείτε υγιεινά και νιώσετε ευεξία.Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνεται η κάλυψη των προσωπικών σας ενεργειακών αναγκών. Ακόμη είναι σωστό να χρησιμοποιείται ποικιλία τροφίμων και ο καταμερισμός τους να γίνεται με τον καλύτερο τρόπο, κάνοντας 3 κυρίως γεύματα και 2-3 μικρά ενδιάμεσα.
Έλενα Γελαδά
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος BSc
